Avrupalı araba üreticileri, global siyasi tansiyonların tetiklediği yeni bir tedarik krizi riskiyle karşı karşıya. Hollanda’nın, ABD’nin talebi üzerine Çinli çip üreticisi Nexperia’ya el koyması, Çin’in misilleme kararı ile sonuçlandı ve bu durum Avrupa’ya çip sevkiyatını durdurdu. Bu gelişme, pandemide yaşanan tedarik meselelerine misal bir durumu tetikleme potansiyeli taşıyor.

Tedarik sorunu mu yaşanacak?

Hollanda’da yaşanan sürpriz gelişmenin, ABD ile Çin ortasındaki ticaret savaşının bir sonucu olduğu ve kararın Donald Trump’ın isteğiyle alındığı belirtiliyor. Lakin bu atak, Avrupa otomotiv bölümü için kritik bir tedarik zinciri kırılmasına yol açtı. Çin, bu olayın akabinde Nexperia’nın Avrupa’ya çip sağlamasını yasakladı.

Nexperia, otomotiv elektroniği için hayati ehemmiyete sahip bir tedarikçi. Şirket, transistör ve diyot üzere temel bileşenlerin üretiminde dünya çapında yüzde kırk pazar hissesine sahip. BMW, Toyota, Mercedes-Benz üzere dev markaların araçlarında Nexperia’nın ürettiği bu bileşenler kullanılıyor. Böylesine kritik bir tedarikçinin Avrupa’ya ihracatı durdurması, kıtadaki araba üreticileri için önemli bir krizin kapıda olduğunu gösteriyor.

Mevcut stokların yalnızca birkaç hafta yeteceği iddia ediliyor. Bu yüzden Avrupalı araba üreticileri şimdiden alternatif tedarikçi arayışına girdi. General Motors, Volkswagen ve Toyota üzere büyük üreticiler, üretimin aksamaması için farklı tedarikçilerle görüşmeler yapıyor. Hatta birtakım şirketler Avrupa’daki üretim planlarını yine şekillendiriyor.

Ancak alternatif tedarikçilerin bu kadar süratli devreye girmesi kolay olmuyor. Otomotiv şirketleri, pandemi sırasındaki çip krizinde uygulanan “savaş odası” yollarını tekrar devreye soktu; günlük lojistik toplantıları, tedarikçi görüşmeleri ve acil tahlil planları üzerinde çalışıyorlar. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA), bir tahlil bulunamazsa üretimde durmaların kaçınılmaz olacağını söz ediyor.

Sorunun kısa müddette çözülmemesi durumunda, krizin tesiri kullanıcılara da yansıyacak. Üretimdeki aksaklıklar teslimat müddetlerini uzatacak ve maliyetleri üst çekecek. Ayrıyeten yedek kesim ve bakım süreçleri de etkilenebilir; elektronik bileşenlerdeki eksiklikler, servis müddetlerini uzatabilir ve kimi tamirlerin gecikmesine neden olabilir.