ChatGPT ve gibisi yapay zekâ tabanlı sohbet botlarının yaygınlaşması, internetin en esaslı bilgi kaynağı olan Wikipedia’yı da derinden etkiliyor. Artık kullanıcılar direkt siteye girmek yerine, Wikipedia bilgilerini kullanan yapay zeka sistemlerinden bilgi edinmeyi tercih ediyor.

Yıllardır çevrim içi bilginin en emniyetli adresi olarak kabul edilen Wikipedia, son devirde dikkat alımlı bir trafik düşüşü yaşıyor. Kullanıcılar, bilgi ararken Google üzere klasik arama motorlarını bile daha az kullanıyor. Onun yerine ChatGPT, Copilot ve Gemini üzere sohbet tabanlı yapay zekâ araçlarından cevap alıyor. Bu durum, Wikipedia’nın direkt ziyaretçi sayısında önemli bir azalmaya neden olmuş durumda.

Wikimedia Vakfı: Bilgiye Ulaşılıyor Lakin Dolaylı Yoldan

Wikipedia’nın bağlı olduğu Wikimedia Vakfı, kullanıcıların hala Wikipedia bilgilerine eriştiğini fakat bunu dolaylı yollardan yaptığını belirtiyor. Vakıf yetkilileri, bilhassa yapay zekâ dayanaklı arama özetlerinin siteye yönlendirme yapmamasının büyük bir sorun olduğunu söz ediyor. Wikimedia, bu değişimi yakından izlediğini ve yapay zekâ şirketleriyle daha adil bir yönlendirme mekanizması kurulması gerektiğini vurguluyor.

Yapay Zeka Kaynağı Göstermeli Uyarısı

Wikimedia yetkilileri, yapay zeka sistemlerinin Wikipedia içeriğini kullanmasından şad olduklarını lakin kaynak belirtmenin ve yönlendirmenin kaide olduğunu söylüyor. Yapılan açıklamada şu sözler yer aldı; “Bizim içeriğimizi kullanan sohbet botları, arama motorları ve toplumsal platformlar kullanıcıları kaynağa yönlendirmelidir. Özgür bilginin sürdürülebilirliği buna bağlı.”

Dev Şirketler Bilgilerle Model Eğitiyor

Bugün piyasadaki çabucak her büyük lisan modeli OpenAI, Google, Anthropic ve Meta dahil olmak üzere Wikipedia datalarıyla eğitiliyor. Wikimedia Yöneticisi Marshall Miller, “Neredeyse tüm büyük lisan modelleri Wikipedia bilgilerini kullanıyor. Bu içerikler, kullanıcıların sorularını yanıtlamak için arama motorlarında ve toplumsal medya platformlarında yine sunuluyor.” diyor. Miller’a nazaran, bu süreç sağlıklı halde devam etmezse gönüllüler tarafından üretilen özgür bilginin geleceği tehlikeye girebilir.

Yeni Kurallar ve Etik Kullanım Çerçevesi Geliyor

Wikipedia, sırf kullanıcı dayanağına güvenmek yerine yeni stratejiler geliştirmeye başladı. Vakıf, üçüncü tarafların içerikleri daha sorumlu ve şeffaf biçimde kullanabilmesi için yeni bir lisanslama ve erişim çerçevesi üzerinde çalışıyor. Ayrıyeten teknik altyapıda yapılan güncellemelerle yapay zeka botlarının çok data çekmesini engellemek hedefleniyor.

Yapay Zeka, Bilgi Platformları İçin İkili Tehdit

Cloudflare üzere internet altyapı devleri de yapay zekâ botlarının denetimsiz bilgi erişimini sınırlamak için yeni tahliller üzerinde çalışıyor. Lakin kısa vadede bu eforlar kâfi olmayabilir. Uzmanlara nazaran, yapay zeka özetleri kullanıcıları kaynak sitelere yönlendirmediği sürece, Wikipedia üzere platformlar için tehdit büyümeye devam edecek.