Uluslararası bir rekabetin yeni adresi Ay oldu. Bir yanda ABD, öbür yanda ise Çin, Ay’a beşerli misyonlar düzenlemek için adeta bir vakit yarışına girdi. Bu rekabet, her iki ülkenin de Ay’da kalıcı üsler kurma planlarıyla daha da kızışırken, ABD’nin bu yarışı kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Eski NASA Başkanı Jim Bridenstine, yaptığı açıklamalarda, mevcut kaidelerin değişmemesi durumunda ABD’nin Çin’e geçileceğini savunuyor.

Çin, uzay yarışında öne geçebilir

Bir vakitler ABD ile Sovyetler Birliği ortasında yaşanan uzay yarışının gibisi, bugün ABD ile Çin ortasında Ay’a ulaşma gayretleriyle devam ediyor. Her iki ülke de beşerli Ay misyonlarının yanı sıra, Ay’da nükleer reaktörler kurma planları yapıyor.

Bu hususta birinci olmak büyük bir stratejik ehemmiyet taşıyor; zira Ay’a birinci evvel inen ve üssünü kuran taraf, başka ülkeleri o bölgelerden uzak tutma hakkına sahip olacak. Bu durum, ABD’nin Çin’den evvel Ay’a ayak basmak için çalışmalarını hızlandırmasına neden oluyor.

Ancak eski NASA Başkanı Jim Bridenstine’a göre bu efor tek başına kâfi değil. ABD Senatosu’na davet edilerek görüşleri alınan Bridenstine, “Eğer bir şeyler değişmezse, Çin bizden evvel Ay’a ulaşacak” dedi.

NASA’nın Artemis Görevi’nin mimarlarından olan Bridenstine, bu vazifenin karşılaştığı zorluklara işaret ediyor. Eski lider, Donald Trump devrinde NASA bütçesinin kısıtlanmasının yanı sıra, SpaceX’in bu misyon için kullandığı dizaynın da sıkıntılı olduğunu belirtti.

SpaceX’in Artemis vazifesi için geliştirdiği roketin alçak Dünya yörüngesinde yakıt ikmali yapması gerekiyor. Bridenstine, SpaceX’in bu yaklaşımını “oldukça sorunlu” ve “pek mantıklı değil” olarak nitelendiriyor.

Bridenstine ayrıyeten, Beyaz Saray’ın bir periyot iptal etmeyi düşündüğü Gateway Projesi’nin kesinlikle devam etmesi gerektiğini söylüyor. Bu proje, Ay’ın yörüngesinde küçük bir uzay istasyonu kurulmasını ve bu istasyonun Ay’a beşerli vazifeler düzenleyecek ülkeler tarafından kullanılmasını hedefliyor.

ABD, Artemis II misyonuyla SLS (Space Launch System) fırlatma sistemi ve Orion uzay aracını mürettebatlı olarak test edecek. Bu testin başarılı olması durumunda, 2027 ortalarında Artemis III vazifesiyle astronotların Ay’a inmesi bekleniyor. Gateway istasyonunun ise 2028’de devreye girmesi planlanıyor.