Havacılık dünyasının devlerinden uçak üreticisi Airbus, hafta sonu binlerce A320 ailesi uçağını bir yazılım düzeltmesi için geri çağırdı. Şirket tarihinin en büyük direktiflerinden biri olarak tanımlanan bu olayda, Boeing 737’yi geçerek tarihin en çok teslim edilen jeti olan A320 modelleri mercek altına alındı. Bu geniş çaplı geri çağırmanın merkezinde ise epeyce değişik bir neden yatıyor: Güneşten gelen radyasyonun uçak sistemlerini etkilemesi. Airbus CEO’su Guillaume Faury, bu durumun kıymetli lojistik zorluklara ve gecikmelere neden olduğunu açıkça söz etti.

Airbus’tan dev geri çağırma: Güneş radyasyonu yazılımı bozdu

Geri çağırma kararı dünya genelindeki havayollarını farklı derecelerde etkiledi. Bilhassa Kolombiyalı havayolu şirketi Avianca, filosunun %70’inden fazlasının bu meseleden etkilendiğini ve 8 Aralık’a kadar olan uçuşlar için bilet satışlarını durdurmak zorunda kaldığını bildirdi. ABD tarafında ise tesir daha sonlu kaldı; Delta ve United operasyonlarında küçük aksamalar yaşarken, American Airlines etkilenen 209 uçağının tamamına gerekli yazılım düzeltmesinin uygulandığını duyurdu.

ABD hava alanı büyük bir krizden kurtulmuş olsa da, sorunun ciddiyeti Ekim ayında yaşanan bir olayla anlaşıldı. JetBlue tarafından işletilen bir Airbus A320, Meksika’dan New Jersey’e giderken apansız irtifa kaybetti ve acil iniş için Tampa, Florida’ya yönlendirildi. Airbus, ağır güneş radyasyonunun uçuş denetimlerinin işleyişi için kritik dataları bozabileceğini tespit ettiğini açıkladı. FAA direktifine nazaran, kelam konusu uçuşta uçağın burun açısını denetim eden ELAC (elevator aileron computer) isimli bilgisayar arızalanmıştı.

Airbus mühendisleri, güneş patlamaları sonucu oluşan ağır elektromanyetik radyasyonun bilgileri bozduğuna ve ELAC sisteminin arızalanarak uçağın ansızın dalışa geçmesine neden olduğuna inanıyor. Sorunun tahlili için uçaklar tekrar havalanmadan evvel nispeten süratli bir süreçle daha eski bir yazılım sürümüne dönülmesi gerekiyor. Lakin birtakım jetlerin donanımının büsbütün değiştirilmesi gerekebileceği de belirtilen ayrıntılar ortasında yer alıyor.

Güneş radyasyonu havacılık dalı için önemli bir sorun olmaya devam ederken, Güneş’in aktivitesi de son devirde artış gösteriyor. Araştırmacılar, 2008’den bu yana aktivitede kademeli bir artış olduğunu ve Güneş’in beklenmedik bir faal etaba girebileceğini belirtiyor. Geçtiğimiz ay Dünya, radyo kesintilerini tetikleyebilecek kapasitede şiddetli güneş patlamalarına maruz kaldı. Uzmanlar, dev güneş lekelerinin haftalardır patlamalar ürettiğini ve bu aktivitenin azalması için bir neden olmadığını vurguluyor. Ayrıyeten büyük bir güneş lekesinin Dünya’ya dönmekte olduğu ve gelecekteki patlamaların jeomanyetik bozulmalara yol açabileceği uyarısı yapılıyor.

Güneş patlamalarının günlük hayatımızda kullandığımız teknolojileri ve seyahat güvenliğini bu derece etkilemesi hakkında siz ne düşünüyorsunuz?